Zaduzbina Andrejevic

 
Biblioteka DISSERTATIO, knjiga br. 8
 
Branka Tosic
Naselja Podrinjsko-kolubarskog regiona
 

 
SAZETAK
 
Rad daje osnovne karakteristike, odnose i procese u naseljima Podrinjsko-kolubarskog regiona i osnovne pravilnosti koje su se javile u odnosima u razvoju naselja na posmatranoj teritoriji. Posebna vaznost data je analizi centara s obzirom na to da oni predstavljaju najaktivniju kategoriju u razvoju naselja i transformaciji prostora. Istrazivanju naselja prethodi analiza prirodnih i drustveno-geografskih faktora koji su uticali na postanak i razvoj naselja.

Podrinjsko-kolubarski region nalazi se u severozapadnom podrucju sredisnje Srbije i zauzima povrsinu od 5.745 kvadratnih kilometara, a po popisu 1991. godine na ovom podrucju je zivelo 540,2 hiljade stanovnika u 446 naselja na teritoriji od 14 opstina.

U razvoju naselja posle drugog svetskog rata ispoljile su se izvesne pravilnosti koje su bile u skladu sa promenama u razvoju na ostalim podrucjima Srbije, a svode se na: sve izrazeniju depopulaciju koja je vremenom zahvatala sve veci broj naselja, narocito malih; razvoj strukture delatnosti koji se odvijao od nizih ka visim, razvijenijim oblicima, posebno kod vecih naselja; najintenzivnije promene u naseljima u okolini gradova; teznju za uspostavljanjem uravnotezenog odnosa sekundarnog i tercijarno-kvartarnog sektora delatnosti kod svih, a narocito vecih naselja i na usporavanje intenziteta promena u gradovima.

Gradovi, Valjevo, Sabac i Loznica, su jedina naselja u Regionu koja su imala uticaj na transformaciju okolnih naselja. Promene u okolnim naseljima gradova uglavnom su bile povezane sa evolutivnim razvojem gradova. Efekti razvojnog delovanja ostalih opstinskih centara izrazeni su pretezno samo na teritoriji samog centra.

Proces redistribucije ukupnog i aktivnog stanovnistva uslovljava sve vece razlike u razvijenosti naselja sa tendencijom koncentracije oko gradova i drugih opstinskih centara, i tendencijom aglomeriranja stanovnistva u okolini glavnih saobracajnih pravaca. Tako su se formirali primarni pojasevi razvoja na potezu Sabac-Loznica i u pojasu oko reke Kolubare, nizvodno od Valjeva. Periferna podrucja Regiona sa gradovima u ivicnom delu su od veceg znacaja za razvoj naselja od njegovog unutrasnjeg dela.
 

KLJUCNE RECI:

naselje, geografija, stanovnistvo, delatnosti, faktori, grad, centar, selo, razvoj, promene.
 
 

prikaz knjige
 

Biblioteka DISSERTATIO
Zaduzbina Andrejevic

© Copyright ZADUZBINA ANDREJEVIC, 1998